فهرست مطالب
نشریه روابط خاک و گیاه
پیاپی 4 (زمستان 1389)
- تاریخ انتشار: 1389/12/28
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 1
به منظور بررسی تاثیر پتاسیم و روی بر کاهش اثرات نامطلوب کادمیم بر صفات رویشی و شاخص های فیزیولوژیک گیاه گوجه فرنگی، آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل به اجرا درآمد. فاکتور اول شامل سه سطح روی با غلظت های 8/88، 6/177 و 2/355 میکروگرم در لیتر و فاکتور دوم سه سطح پتاسیم با غلظت های 255، 510 و 1020 میلی گرم در لیتر بود. در این آزمایش، محلول غذایی پایه (محلول هوگلند) در تمامی تیمارها حاوی غلظت 20 میکرومولار کادمیم بود. نتایج نشان داد که تیمار روی اثر معنی دار بر برخی از شاخص های رشد شامل میزان رشد نسبی (RGR)، شدت رشد نسبی برگ (RLGR)، نسبت وزن برگی ((LWR، محتوای آب در واحد سطح برگ (LWCA)، وزن خشک اندام هوایی و میزان قند محلول گیاه داشته است. به طوری که افزایش روی سبب کاهش RGR، RLGR، LWR، LWCA و قندهای محلول به ترتیب به میزان 7/7، 7/7، 3/3، 4 و 3/31 درصد شد. از طرفی، تیمار پتاسیم باعث اثر معنی دار بر نسبت سطح برگ (LAR)، سطح ویژه برگی (SLA)، نسبت وزن برگی ((LWR، محتوای آب در واحد سطح برگ (LWCA)، میزان ماده سازی خالص (NAR) و وزن تر ریشه شد. به طوری که سبب افزایش LAR، SLA وLWR به ترتیب به میزان 7/7، 3/15 و 9/6 درصد شد. به طور کلی، در این آزمایش مشخص شد که روی و کادمیم در گیاه گوجه فرنگی اثر متقابل مثبت (سینرجیسمی) داشته و به این ترتیب وجود غلظت بالا و همزمان هر دو در محیط ریشه باعث کاهش رشد و پایین آمدن میزان قندهای محلول گیاه شده است، ولی کاربرد پتاسیم و وجود غلظت بالای آن در محیط ریشه در حضور کادمیم سبب افزایش نسبت سطح برگ و سطح ویژه برگی شده و به این ترتیب با کادمیم اثر متقابل منفی (آنتاگونیستی) داشته است. اثر متقابل پتاسیم و روی تاثیری خاص و با روندی مشخص بر پارامترهای مورد اندازه گیری نداشته است
کلیدواژگان: عناصر سنگین، عناصر غذایی، گوجه فرنگی، شاخص های فیزیولوژیک، رشد -
صفحه 13بحران آب یکی از مسائل اساسی مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران است. این وضعیت در سال های اخیر به دلیل وقوع پدیده خشکسالی حادتر شده است. بنابراین استفاده از آب های نامتعارف، در جایی که آب با کیفیت مناسب در دسترس نیست، رو به فزونی است. یکی از این منابع، پساب شهری است که علاوه بر تامین آب می تواند نیاز غذایی گیاه را نیز تامین نماید. لذا در این تحقیق، تاثیر توام پساب تصفیه شده شهری و بافت خاک بر رشد و عملکرد گیاه قره داغ (Nitraria schoberi)تحت شرایط گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. در این بررسی از تیمارهای آبیاری در دو سطح (پساب وآب معمولی)، بافت خاک در دو سطح (شنی و رسی) و دوره آبیاری در دو سطح (5 و15 روز یکبار) استفاده گردید. تجزیه پساب نشان داد که غلظت عناصر مختلف آن در محدوده مجاز استانداردهای مربوطه می باشد. هم چنین نتایج نشان داد که کاربرد پساب در مقایسه با آب معمولی بر طول ساقه، وزن تر و خشک گیاه اثر مثبت دارد. لذا با توجه به مشکل تامین آب گونه های گیاهی مناطق بیابانی، این روش می تواند نقش قابل توجهی در پایداری گیاهان، کاهش هزینه های آبیاری و کود دهی و احیاء بیولوژیک این مناطق داشته باشد
-
صفحه 23به منظور بررسی کارآیی ذرت در پاک سازی کادمیم از خاک و تاثیر سطوح مختلف گوگرد به عنوان تشدید کننده جذب بر عملکرد اندام هوایی و ریشه و غلظت برخی عناصر کم مصرف در ذرت، آزمایشی گلخانه ای در دانشگاه زنجان در سال 1387 به مدت 60 روز انجام شد. در یک آزمایش فاکتوریل و در طرح کامل تصادفی با سه تکرار در هر تیمار، سه سطح گوگرد (صفر، 1 و 2 تن گوگرد در هکتار) از منبع گوگرد عنصری و شش سطح کادمیم (صفر، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی گرم در کیلوگرم خاک) از منبع سولفات کادمیم به گلدان ها اضافه شد و سپس بذر ذرت رقم سینگل کراس 704 در آن کشت گردید. نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر سطوح مختلف کادمیم و مقدار افزودنی گوگرد بر غلظت کادمیم، وزن تر و خشک و غلظت روی، آهن، منگنز و مس در اندام هوایی و ریشه گیاه معنی دار (01/0> P) بود. با افزایش سطح کادمیم در خاک، غلظت کادمیم در اندام های هوایی و ریشه گیاه ذرت افزایش ولی وزن تر و خشک گیاه کاهش یافت. کاربرد گوگرد باعث افزایش غلظت کادمیم در اندام های هوایی و ریشه گیاه ذرت شد، ولی وزن این قسمت ها را کاهش داد. غلظت روی، آهن، مس و منگنز اندام های هوایی با کاربرد گوگرد و کادمیم کاهش یافت. در مجموع، به نظر می رسد مصرف گوگرد با کاهش اسیدیته محیط ریشه می تواند باعث جذب بیشتر کادمیم توسط ریشه شود.
کلیدواژگان: گیاه پالایی، ذرت، کادمیم، گوگرد، روی، آهن، مس، منگنز -
صفحه 35
با وجود افزایش تقاضا برای تولید سبزی های گلخانه ای، توجه کمی به وضعیت تغذیه ای این گیاهان، به ویژه در ارتباط با کیفیت محصول شده است. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت تغذیه ای عناصر پر مصرف (کلسیم، منیزیم، فسفر و پتاسیم) و ریزمغذی (آهن، منگنز، مس و روی) در خیار و فلفل دلمه ای گلخانه ای در استان اصفهان انجام شد. بعد از انتخاب 25 واحد گلخانه، غلظت این عناصر در خاک این گلخانه ها و میوه خیار و فلفل دلمه ای تولید شده اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت فسفر و پتاسیم خاک بسیار بیشتر از حد بحرانی تعیین شده برای آنها بود. میانگین مقدار آهن، روی، مس و منگنز عصاره گیری شده با DTPA در نمونه های خاک به ترتیب برابر با 0/12، 9/4، 9/1 و 5/14 میلی گرم در کیلوگرم بود. میزان منیزیم، فسفر و پتاسیم در خیار و فلفل دلمه ای، بیشتر از حد کفایت این عناصر در میوه بود، در حالی که بیش از 75 درصد خیارهای گلخانه ای دچار کمبود کلسیم بودند. از طرف دیگر، مشخص شد که بیش از نیمی از خیار های گلخانه ای و حدود 20 درصد فلفل های دلمه ای گلخانه ای دارای کمبود منگنز بودند. هم چنین نتایج نشان داد که بیش از 60 درصد خیارهای گلخانه ای دچار کمبود آهن و روی بودند. به طور کلی، بر اساس نتایج این پژوهش، غلظت زیاد برخی عناصر پرمصرف نظیر فسفر و پتاسیم و کمبود گسترده کلسیم و عناصر کم مصرف در محصولات گلخانه ای به علت مدیریت تغذیه ای نامطلوب، مصرف نامتعادل کود، ناپایداری شرایط محیطی گلخانه و خطر آلودگی محیط زیست است.
کلیدواژگان: گلخانه، خیار، فلفل دلمه ای، عناصر پرمصرف، ریزمغذی ها -
صفحه 45این مطالعه به منظور بررسی اثر مصرف فسفر و ماده آلی بر روابط فسفر خاک و گیاه در مراحل مختلف رشد اسفناج در شرایط گلخانه ای صورت گرفت. تیمارها شامل دو سطح ماده آلی از منبع کود گوسفندی (صفر و 2 درصد وزنی) و سه سطح فسفر از منبع فسفات کلسیم (صفر، 20 و 60 میلی گرم فسفر در کیلوگرم خاک) بود. برداشت از نمونه های خاک و گیاه در 5 مرحله رشد گیاه (اولین مرحله در هفته چهارم بعد از سبز شدن و 4 مرحله دیگر هر کدام به فاصله یک هفته از برداشت قبلی) صورت گرفت. نتایج نشان داد که میزان عملکرد با افزایش فسفر خاک در تمام مراحل افزایش یافت، اما بر فسفر گیاه تاثیر معنی داری نداشت. در هفته چهارم رشد، با افزایش فسفر خاک، فسفر گیاه نیز افزایش یافته و در هفته پنجم نسبتا بدون تغییر بود. اما در هفته های ششم، هفتم و هشتم در پاسخ به افزایش فسفر خاک، فسفر گیاه به طور معنی داری کاهش یافت و دلیل آن احتمالا این است که غلظت عناصر در گیاه تنها تحت تاثیر غلظت آنها در خاک نمی باشد بلکه سن گیاه و قابلیت دسترسی سایر عناصر نیز بر آن تاثیر دارد و ممکن است در برخی مراحل رشد، میزان و سرعت رشد بسیار سریع باشد، به طوری که جذب کل عناصر برای تامین غلظت مورد انتظار کافی نباشد. نیاز گیاه به فسفر در مراحل اولیه رشد بیشتر بود. میزان جذب فسفر در تمام نمونه ها با رشد گیاه افزایش یافت. فسفر خاک در تیمارهای ماده آلی به طور معنی داری بیشتر بود (به ویژه در مرحله شش هفتگی پس از سبز شدن). جذب فسفر در نمونه های دارای ماده آلی و بدون فسفر در مرحله دوم رشد از نمونه هایی که فسفر دریافت کرده بودند بیشتر بود که احتمالا به دلیل معدنی شدن فسفر آلی اضافه شده به خاک است.
کلیدواژگان: سبزی ها، عناصر غذایی پرمصرف، کود گوسفندی، مراحل رشد -
صفحه 55نخود حساسیت بالایی به تنش شوری دارد و گزینش برای شوری می تواند به بهبود تحمل ژنوتیپ ها و در نتیجه گسترش کشت آن در مناطق با آب و خاک شور کمک کند. این آزمایش با هدف بررسی پاسخ مکانیسم های فیزیولوژیک تحمل به تنش شوری در 11 ژنوتیپ نخود در دو سطح تنش شوری کلرید سدیم (8 و 12 دسی زیمنس بر متر) و شاهد (محلول هوگلند) در محیط هیدروپونیک اجرا شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش، غلظت رنگدانه های فتوسنتزی، کاروتنوئید ها، میزان پرولین، قندهای محلول و فعالیت مهار رادیکال DPPH در برگ و ریشه افزایش پیدا کرد. در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه، ژنوتیپ های MCC674، MCC759، MCC544 و MCC783 در بیشتر صفات برتری نشان دادند. ژنوتیپ هایی که دارای میزان کلروفیل، کاروتنوئید، کربوهیدرات های محلول، پرولین و مهار رادیکال DPPH بیشتری در اندام های هوایی بودند نسبت به سایر ژنوتیپ ها تحمل به شوری بیشتری داشتند. همبستگی بین صفات فیزیولوژیک مورد مطالعه با غلظت سدیم برگ مثبت بود. میزان تولید رنگدانه های فتوسنتزی، کاروتنوئید ها، پرولین، قندهای محلول و فعالیت مهار رادیکال DPPH در ژنوتیپ های حساس به خشکی بیشتر بود. شاخص تحمل در شدت تنش 12 دسی زیمنس بر متر نشان داد که ژنوتیپ های متحمل به خشکی (MCC760 و MCC333) به شوری نیز مقاوم هستند، اما در شدت تنش 8 دسی زیمنس بر متر ژنوتیپ MCC759 حساس به خشکی در دسته مقاوم به شوری قرار گرفت.
کلیدواژگان: رنگدانه های فتوسنتزی، کاروتنوئید ها، پرولین، قندهای محلول -
صفحه 71به منظور بررسی اثرهای تنش شوری بر صفات مورفولوژیک ارقام مقاوم و حساس گندم، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی و با سه تکرار انجام گرفت. فاکتور اول شامل ارقام گندم سیستانی و نیشابور (ارقام متحمل) و بهار و تجن (ارقام حساس) و فاکتور دوم شامل چهار سطح شوری (3/1، 5، 10 و 15 دسی زیمنس برمتر) بود. سطوح شوری با استفاده از نمک های NaCl و CaCl2 و با نسبت مولی 1:10تهیه گردیدند. صفات وزن خشک ریشه و ساقه، تعداد پنجه و برگ، حجم و سطح ریشه، سطح برگ، وزن ویژه برگ و زیست توده 10 روز پس از گرده افشانی ثبت شدند. نتایج نشان داد که تمامی صفات بجز وزن ویژه برگ با افزایش شوری، بدون توجه به نوع رقم، اثرهای معنی دار کاهشی داشتند و تیمار شوری dS/m 15 بیشترین تاثیرمنفی را بر گیاه داشت. میانگین صفات اندازه گیری شده برتری ارقام سیستانی و نیشابور را در مقایسه با دو رقم دیگر در سطوح مختلف شوری نشان داد. عدم تغییر وزن خشک ریشه در رقم بهار در تیمارهای مختلف شوری می تواند بیانگر عدم افزایش میزان کربن تسهیم شده به ریشه در شرایط تنش در این رقم باشد و شاید همین امر از دلایل حساس بودن رقم مذکور به تنش شوری به حساب آید. این موضوع می تواند عدم برتری این رقم در مقایسه با رقم تجن در صفاتی چون زیست توده، تعداد و سطح برگ، وزن خشک ساقه و سطح و حجم ریشه در سطوح شوری10 و 15 دسی زیمنس بر متر را توجیه کند. در ارقام تجن و بهار، افزایش وزن ویژه برگ می تواند یکی از سازوکارهای اجتناب از تنش شوری باشد.
کلیدواژگان: تنش شوری، ارقام گندم، صفات مورفولوژیک
-
Page 1
To study the effects of potassium and zinc on decreasing the cadmium (Cd) toxicity on growth and physiological parameters of tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) a greenhouse experiment was conducted in a soilless system with complete randomized block factorial design. Zinc (Zn) was applied in three levels: 88.8, 177.6 and 355.2 µg L-1 as the first factor. The second factor was potassium (K) with three levels of 255, 510 and 1020 mg L-1. The base solution (Hoagland solution) contained 20 mM cadmium in all the treatments. The results showed that Zn treatments had significant effect on some growth indices including RGR, RLGR, LWR, LWCA, dry weight of aerial parts and soluble sugar content. Increasing the Zn level caused 7.7, 7.7, 3.3, 4 and 31.3% decrease in RGR, RLGR, LWR, LWCA and sugar content, respectively. The K treatments had significant effects on LAR, SLA, LWR, LWCA, NAR and root fresh weight. The LAR, SLA and LWR were increased 7.7, 15.3 and 6.9%, respectively. It was concluded that Zn had synergistic effect with Cd in tomato, and therefore co-existence of Zn and Cd reduced crop growth. Whereas, K application had antagonistic effect with Cd, and caused an increase in LAR and SLA. Interaction of K and Zn was not significantly effective on the measured parameters.
-
Page 13Water crisis is an important issue in arid and semi-arid regions like Iran. Due to drought events, the situation has become more acute in recent years. Therefore, where good quality water is not available, the use of unconventional water has increased considerably. One of these resources is municipal wastewater that can also provide some of the nutrients needed for plant nutrition. Therefore, in this research, the combined effects of treated municipal wastewater and soil texture on growth and yield of Nitraria schoberi under greenhouse conditions, was investigated. The experiment was a factorial completely randomized design with four replications. The treatments included: two types of irrigation water (wastewater and water), two soil textures (clay and sandy) and two irrigation frequencies (5 and 15 days). Analysis of the wastewater showed that concentrations of the elements were in the standard limits. The results also showed that the use of wastewater has positive effect on stem length and dry and fresh weight of the plants. Therefore, due to the problem of water supply to plant species in the arid regions, this method can have a significant role in the stability of plants, reducing costs of irrigation and fertilizers, and biological restoration.
-
Page 23To investigate the potential of corn (Zea Mays) for cleaning of soils polluted by cadmium and the effect of different levels of sulfur (S) element on biomass and root and concentration of some micronutrients, a greenhouse experiment was performed in Zanjan University in 2008. In the completely randomized factorial design with three replications, three levels of elemental S (0, 1 and 2 ton ha-1) and six levels of Cd (0, 50, 100, 150, 200 and 250 mg kg-1) as cadmium sulphate were added to the pots. Seeds of SC 704 corn cultivar were sown in the pots. The results showed that Cd and S levels had significant effects (P< 0.01) on Cd concentration, fresh and dry weight, concentration of Zn, Fe and Mn of aerial parts and roots of plants. As the soil Cd concentration increased, the concentration of Cd in roots and aerial parts of the corn plants increased but fresh and dry weight of these parts was decreased. Application of S increased the concentration of Cd in the roots and aerial parts of corn, but it decreased the weights of these parts. Concentration of Zn, Fe, Cu and Mn in aerial parts was decreased by application of Cd and S. It seems that application of S enhances adsorption of Cd by plant roots.
-
Page 35
Despite of increasing request for greenhouse vegetables, there is quite limited information on their nutritional quality. This study was carried out to investigate nutritional status of macronutrients (Ca, Mg, P and K) and micronutrients (Fe, Mn, Cu and Zn) in greenhouse cucumber and bell pepper in Isfahan province. After selecting 25 greenhouses, the concentration of macronutrients and micronutrients was measured in soil and edible parts of cucumbers and bell peppers. The results showed that mean concentration of P and K in the soils was much higher than their critical deficiency level. Mean concentration of DTPA-extractable Fe, Zn, Cu and Mn of the soils was 12.0, 4.9, 1.9, and 14.5 mg kg-1. Mean fruit Mg, P and K concentrations in the cucumber and bell pepper were greater than their sufficiency level, while more than 75% of the greenhouse cucumbers were Ca deficient. Also more than half of the greenhouse cucumbers and about 20% of greenhouse bell peppers had Mn deficiency. Also more than 60% of greenhouse cucumbers were Fe and Zn deficient. According to the results, high concentration of some macronutrients such as P and K, and widespread deficiency of Ca and micronutrients in greenhouse production, is probably due to nutritional mismanagement, unbalanced fertilizer application, unstable greenhouse conditions and environmental pollution risks.
-
Page 45To determine the effect of application of phosphorus (P) and organic matter on soil-plant P relationship at different growth stages of spinach, an experiment was conducted at greenhouse conditions. Treatments consisted of two levels of organic matter (0 and 2% of sheep manure) and three levels of P as Ca(H2PO4)2 (0, 20 and 60 mg P kg-1soil). Soil and plant samples were collected at five growth stages (the first sampling was in the fourth week after emergence, and the other samplings were each one week after the first sampling). The results showed that crop yield increased with the increase of soil P at all growth stages, whereas it had no significant effect on plant P content. In the 4th week of growth, plant P increased with an increase of soil P, and it remained relatively unchanged in the 5th week. But it decreased significantly in the 6th to 8th week. Concentration of plant nutrients depends not only on soil nutrients concentration but also on plant age and availability of other nutrients. In some stages of the plant growth, the growth rate might be too fast such that total uptake of the nutrients is not enough to maintain the necessary concentration. Plants required adequate P at early growth stages for optimum growth. Phosphorus uptake was increased with plant growth in all samples. Soil P content was higher in all organic matter treatments (especially in the 6th week after emergence). Phosphorus uptake in samples with organic matter, and no addition of P, was more than the samples which received P. This might be due to mineralization of organic P added to the soil.
-
Page 55Chickpea (Cicer arietinum L.) is highly sensitive to salinity and selection of chickpea genotypes that are moderately tolerant to salinity can help to expand chickpea cultivation in saline areas. Eleven chickpea genotypes were grown in a hydroponic system containing different NaCl concentrations (8 and 12 dS m-1) and control (Hoagland solution) in order to study the effects of salt stress on physiological traits. The results showed that with increasing salinity, the concentration of photosynthetic pigments, carotenoids, proline, soluble sugars and radical scavenging activity (DPPH) in leaves and roots was increased. Among the studied genotypes, MCC674, MCC759, MCC544 and MCC783 showed superiority in most traits. Genotypes that contain higher concentration of chlorophyll, carotenoids, soluble carbohydrates, proline and DPPH in shoots were more resistant to salinity. The correlation between physiologic traits and sodium concentration in leaves was positive. Production of photosynthetic pigments, carotenoids, proline, soluble sugars and DPPH was higher in sensitive genotypes. The resistance index in 12 dS m-1 salinity stress showed that resistant genotypes to water stress (MCC760 and MCC333) were also resistant to salinity. But, in 8 dS m-1 stress level, the MCC759 sensitive to aridity, was moderately resistant to salinity.
-
Page 71In order to assess the effects of salt stress on some morphological traits of tolerant and sensitive cultivars of wheat (Triticum aestivum L.), a factorial experiment, based on completely randomized design in 3 replications, was conducted under greenhouse condition. The first factor was two genotypes of Sistani and Neishabour (tolerant cultivars) and two genotypes of Tajan and Bahar (sensitive cultivars) and the second factor was salinity treatments including 1.3, 5, 10 and 15 dS m-1. The salinity treatments were prepared from NaCl and CaCl2 in 10:1 ratio. Dry weight of shoots and roots, number of tillers and leaves, root volume and surface area, leaf area, specific weight of leaves and biomass were measured 10 days after anthesis. The results indicated that by increasing of salinity level, all traits, except specific weight of leaves, decreased significantly. Salinity level of 15 dS m-1 had the most negative effect. At all salinity levels, the Sistani and Neishabour cultivars, as compared with the other two cultivars, recorded significantly higher values of all measured traits. Invariability of dry root weight in Bahar cultivar at all salinity levels indicates that this cultivar has allocated less carbon to roots and this may be a reason for the sensitivity of this cultivar to salinity. This can justify the disadvantages of this cultivar in comparison to Tajan in some traits like biomass, leaf number and leaf area, shoot dry weight, root volume and root area in 10 and 15 dS m-1 salinity levels. Higher values of specific dry weight of Bahar and Tajan cultivars can be considered as a mechanism for avoiding salt stress.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.